W dwutygodniku „Wspólnota” opublikowany został pierwszy z cyklu artykułów promujących dobre praktyki w obszarze smart-city, w ramach podjętej przez nasz Związek inicjatywy pn. „Inteligentni lokalnie, atrakcyjni globalnie”. Pierwszy artykuł pt. „Czy miasto ma IQ?” stanowi swego rodzaju wprowadzenie i przedstawienie odświeżonego spojrzenia na ideę smart-city. Kolejne artykuły, które będą publikowane w około 2 -3 miesięcznych odstępach czasowych, a prezentować będą w sposób przekrojowy ciekawe rozwiązania z wybranych dziedzin, bazując na otrzymanych fiszkach. Z pierwszym z artykułów może się Państwo zapoznać poniżej.

Czy miasto ma IQ?
Miasta inteligentne to wcale nie te, które są naszpikowane nowinkami technologicznymi. To miasta, które budują swoją teraźniejszość i przyszłość w oparciu o inteligentne połączenia zasobów, działań decyzyjnych i zaangażowania mieszkańców. Przykłady? W najbliższych numerach „Wspólnoty” przedstawimy najlepsze koncepcje z zakresu smart city zebrane przez Grupę Innowacji Samorządowych Śląskiego Związku Gmin i Powiatów.
Czy wyobrażamy sobie nasze miasta w 2050 roku? Jakie one będą? Z autonomicznymi samochodami na ulicach, dronami w powietrzu, naszpikowane inteligentnymi rozwiązaniami? Z robotami przemieszczającymi się pomiędzy mieszkańcami? To ćwiczenie wyobraźni kształtuje myślenie o przyszłości miast. Miast, w których dobrze się żyje. Miast, które się zmieniają, które wciąż budujemy, stawiając na inteligentne rozwiązania w różnych obszarach: społecznym, inwestycyjnym, gospodarczym, środowiskowym. Żyjemy bowiem w czasach, których istotą jest zmiana. Inteligentne miasta mają być odpowiedzią na wydarzenia, jakie zachodzą w naszym otoczeniu – zmiany demograficzne, procesy urbanizacyjne, zmiany klimatyczne, niestabilność globalnego systemu gospodarczego, zmiany polityczne.

Już dziś obserwujemy rozwiązania, wydawałoby się, nie z tego świata – sztuczna inteligencja odpowiada na zadane przez nas pytania skrupulatnie i rzeczowo, a nieudany z pozoru start rakiety kosmicznej traktujemy jako znakomite źródło istotnych danych, pozwalających na postęp w dążeniu do sięgnięcia gwiazd.

Nie tylko IT
Koncepcja smart city zakłada rozwój obszarów miejskich w oparciu o technologie informatyczne i komunikacyjne. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom cyfrowym ma się podnieść jakość życia w miastach. Zagadnienia smart city to swego rodzaju „sceny z życia miast”, które budują ich siłę i atrakcyjność. Powszechna definicja zwraca uwagę głównie na rolę szeroko rozumianych technologii IT. Ta idea jednak ewoluuje, rodzą się kolejne generacje inteligentnych miast. Niewątpliwie jednym z podstawowych wyzwań, przed którymi stoją samorządy, staje się przekształcanie zurbanizowanych przestrzeni w miejsca przyjazne mieszkańcom, gdzie technologie służą ludziom. Dzisiaj miasta inteligentne to takie, które podejmują wyzwania w inwestycje ukierunkowane na zrównoważony rozwój z poszanowaniem i mądrym gospodarowaniem zasobami naturalnymi, uwzględniające partycypację społeczną.

Pamiętajmy przy tym, że współczesny świat opiera się na danych. Wchodzimy w warstwę pogłębionych analiz, weryfikacji wskaźników, mierników, metodologii. Żyjemy w czasach rewolucji cyfrowej, w której gromadzimy dane miejskie na każdym poziomie zarządzania.

Jak mierzyć innowacje?
Śląski Związek Gmin i Powiatów od lat realizuje działania, które są elementem szerszej dyskusji o miastach przyszłości w kontekście trendów, wyzwań rozwojowych i sposobach zarządzania nimi. W ramach realizacji projektu „Benchmarking usług publicznych” przedstawiciele samorządów zrzeszonych w Grupie Innowacji Samorządowych wypracowali propozycje wskaźników i mierników, które mają zobrazować procesy związane z budowaniem rozwoju miast w oparciu o inteligentne rozwiązania. Zespół pracujący nad tym zagadnieniem zadał sobie pytania: czy miasto ma IQ? Jeżeli tak, to jak je zmierzyć? Po wielu miesiącach wspólnej pracy, szukania odpowiedzi na pytania, tworzenia wskaźników i mierników oraz określania celów, okazało się, że miasta wykazują się swego rodzaju ilorazem inteligencji. Inteligentne miasta poprawiają życie mieszkańców i nie chodzi tu tylko o kwestie związane z postępem technicznym. IQ miasta to wypadkowa podejmowanych działań i zarządzania w sześciu badanych obszarach: mobilności miejskiej, środowiska, gospodarki i innowacyjności, jakości życia, świadomości obywatelskiej i usług publicznych, edukacji. Warto podkreślić, że inteligentny rozwój miast i gmin jest przez każdy samorząd definiowany inaczej. Każdy ma swoją indywidualną ścieżkę i filary rozwoju. Zdefiniowanie uniwersalnych mierników i wskaźników dla opisania stopnia rozwoju miast i gmin było najtrudniejszym etapem prac podjętych przez zespół samorządów wspierający działania Śląskiego Związku Gmin i Powiatów.

W ramach realizacji projektu „Benchmarking usług publicznych” przedstawiciele samorządów zrzeszonych w Grupie Innowacji Samorządowych ŚZGiP wypracowali propozycje wskaźników i mierników, które mają zobrazować procesy związane z budowaniem rozwoju miast w oparciu o inteligentne rozwiązania.

Mały też bywa smart
Doświadczenia samorządów i zidentyfikowane dobre praktyki to niekwestionowana wartość realizowanego przez nas przedsięwzięcia. Ekosystem innowacji w gminach, miastach i powiatach to skarbnica wiedzy. Miasto inteligentne to miasto wykorzystujące potencjał ludzki i technologiczny dla swojego zrównoważonego rozwoju, ale również miasto, które czerpie z dobrych doświadczeń innych. Dobrym praktykom realizowanym przez samorządy, ich inicjatywom w zakresie rozwiązań smart city, poświęcimy cykl artykułów pod wspólnym hasłem „Inteligentni lokalnie, atrakcyjni globalnie”. Udowodnimy, że smart może być każde miasto czy gmina – nie tylko giganci i prekursorzy idei smart jak Tokio, Nowy York czy Paryż, ale nawet mniejsza JST, jak Goleszów czy Pyskowice. Będzie o zrównoważonej mobilności, rozwiązaniach z zakresu ekologii i ochrony środowiska, edukacji, nowoczesnym urzędzie, który wykorzystuje technologie do poprawy obsługi klientów. Identyfikacja działań samorządów w obszarze smart city, zarówno tych zrzeszonych w Śląskim Związku Gmin i Powiatów, jak i tych biorących udział w przedsięwzięciu pn. „Benchmarking usług publicznych” to prezentacja idei w aspekcie krajowych doświadczeń, które nie odbiegają od osiągnięć w innych państwach. Pamiętajmy, że to w miastach tworzy się przyszłość i zawsze stoją za nią mieszkańcy i ich potrzeby.

Red. Śląski Związek Gmin i Powiatów